De trekker voorbij: machines die de regels van de landbouw herschrijven

Landbouw maakt al duizenden jaren deel uit van ons dagelijks leven, het is de basis van ons leven. Maar de laatste decennia zijn de dingen zo snel veranderd dat zelfs boeren en consumenten zich vaak achter de oren krabben. De tractor was het werktuig dat aan de basis stond van de moderne landbouw, omdat het kracht, mechanisatie en efficiëntie was. Tegenwoordig zijn er echter een aantal gereedschappen en technologieën die verder gaan dan de traditionele mechanisatie en die de regels van de landbouw aanzienlijk veranderen. Dit zijn niet zomaar werktuigen, maar belangrijke punten voor de productie van de toekomst.

Nauwkeurigheid tot op de centimeter

De essentie van precisielandbouw is dat de boer alle interventies, of het nu gaat om zaaien, irrigeren, aanvullen van voedingsstoffen of gewasbescherming, aanpast aan de omstandigheden van het gegeven gebied. Terwijl in het verleden een veld als een enkele entiteit werd behandeld, worden tegenwoordig kaarten van de bodem, gewasontwikkeling en vochtgehalte gemaakt met behulp van sensoren, satellietnavigatie en drones.

En GPS-gestuurde machines kunnen zaden tot op enkele centimeters nauwkeurig zaaien, zodat er minder zaad wordt verspild en de ruimte tussen de rijen beter kan worden benut. Slimme sproeiers brengen chemicaliën gericht aan, in veel gevallen alleen waar ze nodig zijn. Het resultaat is meer kostenbesparing, om nog maar te zwijgen van de verminderde impact op het milieu en de verbeterde opbrengst.

Gebruik van drones en robots

Drones vormen de kern van de moderne landbouw, de meest spectaculaire hulpmiddelen die in minder dan tien jaar van hobby tot essentieel zijn geworden. Luchtfotografie laat zien waar er watertekorten, plagen of tekorten aan voedingsstoffen zijn. Er zijn ook modellen die kunnen sproeien, zodat ze snel kunnen ingrijpen op moeilijk bereikbare plaatsen.

Robots die op de grond werken zijn net zo populair, en dat is geen toeval. De zelfrijdende onkruidverdelgende versies maken gebruik van kunstmatige intelligentie om onderscheid te maken tussen gewassen en onkruid. Ze richten zich op ongewenste planten en vernietigen ze. Andere robots daarentegen kunnen zelfs tomaten, aardbeien of zelfs appels oogsten. Dit is vooral belangrijk in gebieden waar een tekort aan arbeidskrachten het boeren al moeilijk maakt.

Geen productie zonder automatische irrigatie

Door de klimaatverandering is waterbeheer een van de meest kritieke kwesties in de landbouw geworden. Traditionele irrigatie is vaak verspilling, waarbij veel water verdampt of naar plaatsen stroomt waar het niet nodig is. Slimme irrigatiesystemen registreren echter de bodemvochtigheid en weersgegevens en irrigeren alleen wanneer en zo veel als daadwerkelijk nodig is.

En sensornetwerken verzamelen continu gegevens over de pH, temperatuur en het gehalte aan voedingsstoffen in de bodem, die in realtime naar boeren worden verzonden. Hierdoor kunnen ze veranderingen in de gewasomstandigheden volgen via hun telefoon of computer, waardoor ze niet meer hoeven te gissen en datagestuurde beslissingen kunnen nemen.

Beslissingsondersteuning in de landbouw

Gegevens zijn echter niet altijd genoeg, want ze moeten ook geanalyseerd worden en dat is waar kunstmatige intelligentie een grote hulp kan zijn. Het geeft boeren interpretaties en suggesties, voorspelt welke ziekteverwekkers problemen kunnen veroorzaken onder de gegeven weersomstandigheden en welke velden het meeste zullen opbrengen. Deze systemen kunnen echter niet alleen nuttig zijn op grotere boerderijen, want ze zijn ook beschikbaar voor kleinere boerderijen, waardoor iedereen de kans krijgt om efficiënt te worden.

De sociale en economische gevolgen van de moderne landbouw

Nieuwe technologieën veranderen niet alleen de productie, maar ook het werk van boeren, hun dagelijks leven en de plattelandssamenleving. Op veel plaatsen vervangen machines menselijke arbeid, wat zowel een opluchting als een uitdaging kan zijn. Voor de jongere generatie kan digitaal ondersteunde landbouw aantrekkelijker worden, wat op zijn beurt de ontvolking van dorpen kan helpen voorkomen.

Maar het betekent ook dat de investering om deze machines aan te schaffen vaak enorm is, waardoor het de vraag is of kleinere boerderijen dit kunnen bijbenen. Het delen van machines en verhuurdiensten zouden ook een oplossing voor dit probleem kunnen zijn, en niet alleen grotere boerderijen zouden van deze technologie kunnen profiteren.